NBA w opiece nad seniorem w Niemczech?  Das Neue Begutachtungsassessment

Skrót NBA dla większości z nas kojarzy się z amerykańską ligą koszykówki, a nie z pracą w opiece. W Niemczech od 1 stycznia 2017 tym skrótem – NBA – określa się nowe zasady oceny stopnia niesamodzielności osób starszych i chorych.

 

Das Neue Begutachtungsassessment – w skrócie NBA

 

Dla rodzin niemieckich przydzielenie odpowiedniego stopnia Pflegegrad (wcześniej: Pflegestufe) to ważna sprawa. Od tego zależy wysokość niemieckiego zasiłku pielęgnacyjnego, na który nasi zachodni sąsiedzi odprowadzają od lat obowiązkową składkę i zakres pomocy rzeczowej, jaką otrzymają. Dla opiekunek osób starszych kondycja finansowa podopiecznych również ma znaczenie. Ważniejsza jest jednak umiejętność wyrobienia sobie własnego poglądu na sytuację opiekuńczą przed przyjęciem nowej oferty pracy.

 

Kto ocenia stan podopiecznych według NBA?

Tak, jak to było przy Pflegestufe, nadal zajmują się tym rzeczoznawcy z kas chorych. Istnieje w Niemczech specjalna instytucja – Medizinischer Dienst der Krankenversicherung (w skrócie MDK). Działa na rzecz państwowych kas chorych. Ma ona strukturę regionalną (wg. landów) i zajmuje się m.in. oceną stanu zdrowia w przypadku utraty zdolności do pracy oraz konieczności przyznania zasiłku pielęgnacyjnego. Rzeczoznawca z MDK (niem. Gutachter MDK) odwiedza chorych w domu.

 

Dla naszych podopiecznych to ważne wydarzenie. Opiekunki osób starszych często są obecne w trakcie takiej wizyty. Niektórzy podopieczni, nieświadomi celu spotkania i wywiadu środowiskowego prowadzonego przez MDK, starają się pokazać z jak najlepszej strony. Tak bywa zwłaszcza przy osobach z początkami demencji. Starają się ukryć swoje słabości, mocno się koncentrują chcąc jak najlepiej wypaść przed miłym i grzecznym gościem z urzędu. Nie zdają sobie sprawy z tego, że w ten sposób mogą otrzymać mniejsze wsparcie finansowe i rzeczowe.

 

Wśród opiekunek krążą również opowieści o staruszkach, którzy ewidentnie pomylili się z powołaniem. Wizyta rzeczoznawcy wywołuje u nich głęboko ukryte zdolności aktorskie. Dziarska na co dzień babcia nagle zmienia się w nieporadną staruszkę, a dziadek, który codziennie rozwiązuje krzyżówki i kilka razy w tygodniu grywa w brydża, nagle nie potrafi powtórzyć kilku słów. To są podopieczni, którzy doskonale wiedzą, że pokazanie słabości, nawet tych nieistniejących, zwiększa szansę na wyższe wsparcie finansowe ze strony państwa.

 

Modele oceny stopnia niesamodzielności – AEDL a NBA

Przed 1 stycznia 2017 r.

Rzeczoznawcy w każdej branży muszą posługiwać się taką samą skalą kryteriów. W Niemczech do 1 stycznia 2017 r rzeczoznawcy MDK posługiwali się głównie zasadami opisanymi przez Monikę Krohwinkel, niemiecką pielęgniarkę i położną, wykładowcę w wyższych szkołach pielęgniarsko – socjalnych z tytułem doktora nauk. Jej koncepcja sposobu oceniania zakresu niezbędnej pomocy pielęgnacyjnej dla osób starszych została opublikowana w 1984 roku: „Aktivitäten und existentiellen Erfahrungen des Lebens”, w skrócie AEDL.

Podstawowe obszary oceny niesamodzielności osób starszych wg. wytycznych Moniki Krohwinkel obejmują:

  • porozumiewanie się (kommunizieren),
  • poruszanie się (sich bewegen),
  • podtrzymywanie żywotnych funkcji życiowych (vitale Funktionen des Lebens aufrechthalten),
  • dbanie o siebie (sich pflegen),
  • posiłki i napoje (Essen und Trinken),
  • dokonywanie wyboru (Ausscheiden),
  • ubieranie się (sich kleiden),
  • odpoczynek i sen (Ruhen und Schlafen),
  • znajdowanie dla siebie zajęcia (sich beschäftigen),
  • czucie się i zachowywanie się jak mężczyzna lub kobieta (sich als Mann oder Frau fühlen und verhalten),
  • troszczenie się o bezpieczne otoczenie (für eine sichere Umgebung sorgen),
  • zabezpieczanie sfery społecznej życia (soziale Bereiche des Lebens sichern),
  • radzenie sobie z doświadczeniami egzystencjalnymi życia (mit existentiellen Erfahrungen des Lebens umgehen).

Brzmi trudno, prawda? Jeżeli zajrzycie do naszego artykuły sprzed lat jak wynikowo oceniano niektóre z opisanych wyżej ograniczeń osób starszych, niektóre punkty od razu staną się jasne i proste.

Po 1 stycznia 2017 r.

NBA opiera się na ocenie następujących czynników:

  • sposób poruszania się (Mobilität),
  • zdolności poznawcze i komunikacyjne (kognitive und kommunikative Fähigkeiten),
  • sposób postępowania i stan psychiczny (Verhaltensweisen und psychische Problemlagen),
  • samowystarczalność (Selbstversorgung),
  • radzenie sobie z wymaganiami związanymi z chorobą i terapiami (Umgang mit krankheits-/therapiebedingten Anforderungen),
  • organizacja życia codziennego i kontaktów społecznych (Gestaltung des Alltagslebens und soziale Kontakt),
  • aktywność poza domem (außerhäusliche Aktivitäten),
  • prowadzenie gospodarstwa domowego (Haushaltführung).

Nie bierze się już pod uwagę m.in. stopnia świadomości przynależności do płci (sich als Mann oder Frau fühlen und verhalten). Ten czynnik został uznany za mało wymierny i niezbyt istotny przy ocenie zakresu prawa do świadczeń pielęgnacyjnych dla osób starszych.

 

Różnice w systemach i ocena

Naszym zdaniem nowy system oceny zakresu niesamodzielności podopiecznych, stosowany do przyznania Pflegegrad według NBA jest bardziej kompaktowy niż AEDL i wydaje się bardziej przejrzysty. Do szczegółowej oceny poszczególnych sfer aktywności osób starszych stosowane są jednak nadal skomplikowane wytyczne wewnętrzne. I jak to niestety bywa w kontaktach z urzędami, człowiek, jego choroba i wszystkie ograniczenia związane z wiekiem zamykają się w liczbach. Punktach, które zbierają osoby starsze za swoją bezradność, za swoje lęki, za gwałtowny postęp chorób degeneracyjnych umysłu.

 

I pod tym względem Das Neue Begutachtungsassessment bardzo przypomina zasady koszykarskiej ligi NBA – najwięcej dostaje zdobywca największej ilości punktów. Skala wynosi od 0 do 100. Aby otrzymać najniższe świadczenie pielęgnacyjne (Pflegegrad 1), trzeba „zgromadzić” od 10 do 29 punktów, a najwyższe (Pflegegrad 5) – aż powyżej 70 punktów z dodatkowymi komplikacjami pielęgnacyjnymi. Dla innych stopni niesamodzielności punktacja wynosi: pomiędzy 30 a 49 – Pflegerad 2, pomiędzy 50 a 69 – Pflegegrad 3, powyżej 70 – Pflegegrad 4.

 

Czego może spodziewać się opiekunka osób starszych po ocenie wg. NBA?

Na pewno warto zapamiętać, że w Niemczech w przypadku przyznawania grupy uprawniającej do pobierania zasiłku pielęgnacyjnego, skala jest odwrotna niż w Polsce przy określaniu stopnia inwalidztwa. My Polacy nie mamy systemu zasiłków pielęgnacyjnych i czasami automatycznie porównujemy Pflegegrad (wcześniej Pflegestufe) do polskiego systemu rent inwalidzkich. Najogólniej określając, renta inwalidzka oznacza ograniczenia w możliwości podjęcia pracy, a niemiecki zasiłek pielęgnacyjny – stopień zależności od otoczenia w codziennym funkcjonowaniu. Przy rencie inwalidzkiej im wyższy numer, tym zdrowsza osoba. W Pflegegrad – im wyższy „numerek” w skali, tym bardziej schorowany i zależny od otoczenia jest podopieczny.

 

Sam stopień grupy opiekuńczej nie jest jedynym wyznacznikiem trudności danego miejsca pracy w opiece, ale powinien nas skłonić do zadania dodatkowych pytań. Są przecież opiekunki osób starszych, które wolą zajmować się osobami obłożnie chorymi, leżącymi, które z pewnością uzyskają najwyższy, 5 stopień Pflegegrad. A z kolei ciężko im będzie pracować z podopiecznym z 1 stopnień Pflegegrad, gdzie podopieczny może być bardzo mobilny i trudny we współpracy. Doświadczone opiekunki osób starszych w Niemczech wiedzą, że ocena sytuacji opiekuńczej poprzez pryzmat najlepszych nawet systemów urzędniczych, tak naprawdę niewiele mówi o człowieku. Ani same opiekunki, ani Gutachter z MDK nie są w stanie przewidzieć, czy i jak zagra chemia międzyludzka….

 

 

Zobacz również:

Praca w Niemczech a podatki i świadczenia w Polsce

Opiekunki osób starszych, podejmujące legalną pracę w Niemczech, najczęściej wyjeżdżają do pracy na krótki czas, tzn. nie przeprowadzają się na stałe do Niemiec. W Polsce mają współmałżonków, własne dochody z innych źródeł, jak np. emerytury, renty, dorywcze umowy o...

Podatki w Niemczech – rodzaje i nazwy

Otwarcie rynku pracy w Niemczech spowodowało, że kraj naszych zachodnich sąsiadów stał się dla nas Polaków jeszcze bardziej atrakcyjny. Praca w Niemczech jeszcze kilka lat temu kojarzyła się głównie z ofertami zatrudnienia „na czarno”. Wynagrodzenie za pracę przechodziło...

Współczesne niewolnice czy perły i anioły?

Praca opiekunki osób starszych w Niemczech od wielu lat jest wdzięcznym tematem we wszystkich niemieckich mediach. Ostatnio również w polskiej prasie, radiu i telewizji pojawiają się materiały związane z pracą opiekunek osób starszych z Polski na emigracji. Niemcy nazywają nas...

Używamy cookies

Używamy plików cookies aby ułatwić Ci korzystanie z naszych stron www, do celów statystycznych oraz reklamowych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci Twojego urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zmienić ustawienia przeglądarki tak, aby zablokować zapisywanie plików cookies. Więcej informacji znajdziesz w naszej polityce prywatności.