To, ile może dorobić opiekunka na emeryturze i nadal otrzymywać świadczenie emerytalne w pełnej wysokości, wynika z przepisów, którymi kieruje się ZUS, a ich ogólne zasady nie zmieniły się w 2022 roku. W świetle nowych przepisów podatkowych, nazywanych polskim Nowym Ładem, pytanie ile może dorobić opiekunka na emeryturze może wpłynąć tylko na relację opiekunki z rozliczeniem z urzędem skarbowym. Obowiązujące od 1 stycznia 2022 roku przepisy podatkowe już są i pewnie nadal będą korygowane. Co więc może zmienić Nowy Ład w podatkach emerytki dorabiającej jako opiekunka w Niemczech, a co pozostało niezmienne w relacji z ZUS?
Przeważająca część opiekunów dorabiających na emeryturze podejmuje pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, zwanej potocznie umową zlecenia. Jak na razie pewna jest tylko jedna zmiana związana z Nowym Ładem, dotycząca nie tylko opiekunów – emerytów, ale wszystkich podatników. Opiekunki osób starszych w większości rozliczenie roczne składają na formularzu PIT 37. W części F w pkt. 114, pokazywała się kwota obliczonego podatku. A w części G w pkt. 116 było takie okienko, gdzie wpisywało się obowiązkowe składki na ubezpieczenie zdrowotne. I dopiero po odjęciu od obliczonego podatku m.in. składek na ubezpieczenie zdrowotne było wiadomo, na czym stoimy w rozliczeniach z fiskusem.
Źródło: www.podatki.gov.pl
Po zmianach wprowadzonych przez przepisy Nowego Ładu, żaden podatnik, w więc również opiekunka dorabiająca na emeryturze, nie może zmniejszyć podatku przez odliczenie składek na ubezpieczenia zdrowotne.
Nowy Ład zwiększył co prawda kwotę wolną od podatku i to znacznie (do 30 000 PLN), jednak to w jakiej skali podatkowej znajdzie się konkretna osoba, zależy od rocznej sumy jej przychodów ze wszystkich źródeł. Dużo opiekunek zmienia w ciągu roku firmy opiekuńcze, nie będą pamiętały u kogo i czy miały odliczoną kwotę wolną od podatku. Tak więc to, czy opiekunka lub opiekun dopłaci do podatku po rozliczeniu za rok 2022, okaże się dopiero po zakończeniu roku 2022.
Polski Ład może coś zmienić w podatkach, ale nie zmienia nic w regułach rozliczeń z ZUS. Niektórzy opiekunowie, którzy dorabiają na emeryturze lub rencie muszą się liczyć z tym, że przekroczenie pewnego poziomu dochodów (o tym w dalszej części), może wpłynąć na czasowe zawieszenie świadczeń z ZUS. Dotyczy to tylko osób, które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego.
Rodzaje świadczeń, które może pomniejszyć czasowo ZUS (źródło: www.zus.pl):
Jeżeli opiekunka osób starszych pobiera świadczenie nie wymienione na liście, powinna skontaktować się z ZUS i sprawdzić, czy dorabiając nie utraci praw do jego pobierania!
Potoczne rozumienie „jestem na emeryturze” nie zawsze oznacza to samo. Instytucje takie jak ZUS precyzują zgodnie z przepisami pojęcia „osoba, która osiągnęła powszechny wiek emerytalny” i „osoba, która nie osiągnęła wieku emerytalnego”. Prawo ZUS do zawieszenia wypłaty części świadczeń nie dotyczy osób, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny. Chodzi więc o panie opiekunki po ukończeniu 60 lat i panów opiekunów, którzy dorabiają do emerytury po ukończeniu 65 lat. Nie muszą nic liczyć i sprawdzać także ci opiekunowie, którzy mają przyznane prawo do emerytury częściowej lub wojskowej renty inwalidzkiej, przyznanej w związku ze zdarzeniem wynikającym z pełnienia służby. Nie dotyczy także rent członków rodziny zmarłego wojskowego, który zginął na służbie. Ta grupa emerytów i rencistów, obojętnie ile zarobią w pracy w opiece w Niemczech, na konto otrzymają świadczenia emerytalne w całości.
Emeryci, którzy osiągnęli pełny wiek emerytalny, nie muszą składać do ZUS żadnych dodatkowych sprawozdań czy oświadczeń. Za wyjątkiem jednej, ale przyjemnej sytuacji. Mogą złożyć wniosek o ponowne przeliczenie emerytury, jeżeli od tego co zarobią w opiece w Niemczech, są odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne. Ich emerytura ulegnie wtedy zwiększeniu!
Jesteś emerytem i osiągnąłeś powszechny wiek emerytalny? Nie czytaj dalej, to Ciebie nie dotyczy!
Na opiekunach, którzy nie mają jeszcze ukończonego 60-tego roku życia (kobiety) lub 65-tego roku życia (mężczyźni), a pobierają emerytury lub renty wymienione powyżej, spoczywa kilka dodatkowych obowiązków.
Powinni informować Zakład Ubezpieczeń Społecznych o podjęciu dodatkowej pracy. Służy do tego druk EROP – oświadczenie opiekuna emeryta – o osiąganiu przychodu. Jest to prosta informacja, że podjęliśmy pracę np. w ramach umowy zlecenia, umowy o pracę, własnej działalności gospodarczej. Oświadczamy, czy zakładamy, że dochody z tej pracy spowodują, czy nie spowodują przekroczenia limitów dozwolonych dla emerytów (druki EROP są do pobrania w każdym oddziale ZUS i na stronie internetowej ZUS).
Źródło: www.zus.pl
Dlaczego nie może tej deklaracji złożyć za nas firma opiekuńcza, z którą mamy umowę? Niezależnie od tego czy jest to praca w opiece na polskich czy na niemieckich warunkach, pracodawca nie zna wysokości emerytury konkretnego opiekuna, nie wie jakie miał dochody ze współpracy z innymi pracodawcami czy zleceniodawcami. Dlatego to na opiekunie, który dorabia do emerytury, a nie osiągnął pełnego wieku emerytalnego, spoczywają pewne obowiązki wobec ZUS. I samokontrola, czy jego zarobki nie przekraczają wyznaczonych przez przepisy limitów. Agencje opieki mają tylko obowiązek dostarczenia zaświadczenia o dochodach, które opiekun musi do końca lutego następnego roku kalendarzowego przekazać do ZUS.
Podstawowym wskaźnikiem do określenia, kiedy dodatkowy zarobek może wpłynąć na prawo ZUS do czasowego zawieszenia świadczeń jest tzw. „średnia krajowa”.
Wyznaczono pewne limity kwotowe, które (mówimy tu również o panach opiekunach poniżej 65 roku życia) opiekunki osób starszych muszą samodzielnie sprawdzać. Po co? Po to, żeby na koniec roku podatkowego np. 2022, w kwietniu 2023 roku nie okazało się, że ZUS przyśle nam zawiadomienie, że musimy zwrócić dawno już wydane pieniądze z emerytury czy renty.
„Średnia krajowa” to potoczne sformułowanie, które w środowisku osób starszych stosuje się zamiennie do dwóch różnych wskaźników. Opiekunki szukają firm, które odprowadzają składki od średniej krajowej, ale tym samym pojęciem posługują się wobec zupełnie innej wartości związanej z ewentualnym czasowym zmniejszeniem świadczeń emerytalnych. Nie wdając się w zbędne szczegóły wyjaśniamy. „Średnia krajowa” w rozumieniu „od jakiej kwoty będę miała odprowadzone składki do ZUS” to wartość prognozowana ogłaszana przez GUS raz na rok i obowiązująca cały rok bez zmian. Inne znaczenie wyrażenia „średnia krajowa” – używane przez opiekunki osób starszych i nie tylko przez nie – to wartość wyliczona po zakończeniu każdego kwartału i ogłaszana w obwieszczeniu Prezesa GUS (Głównego Urzędu Statystycznego), czyli kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w przedsiębiorstwach. I to drugie określenie ma związek z ew. zawieszeniem wypłaty świadczeń przez ZUS.
Sprawdzając, ile może dorobić opiekunka do emerytury, wiemy już, że nie chodzi o zmiany w Nowym Ładzie. Wiemy też, że „średnia krajowa”, o której rozmawiają opiekunki, to nie zawsze ten sam wskaźnik.
Trzeba wziąć pod uwagę, że za przychody w ramach limitów ZUS kwalifikuje także pobrane zasiłki (chorobowy, macierzyński, opiekuńczy, wyrównawczy), świadczenie rehabilitacyjne i wyrównawcze, dodatek wyrównawczy oraz wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy. Dotyczy to przychodów osiąganych i w kraju i za granicą.
Ponieważ informacja o przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu za np. I kwartał roku jest podawana w drugiej połowie pierwszego miesiąca następnego kwartału (GUS musi mieć czas na zebranie danych), warto zostawić sobie kilkuprocentowy margines bezpieczeństwa w kalkulacjach. Otrzymanie np. premii wakacyjnej czy innego bonusu od pracodawcy może wpłynąć na czasowe zawieszenie świadczeń.
Przypominamy, że opisane kwestie zmniejszenia bądź zawieszenia świadczeń z ZUS dotyczą wyłącznie opiekunów, którzy pobierają emerytury, ale nie osiągnęli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego!
Jeżeli nie masz pewności, jaka jest Twoja indywidualna sytuacja – nie szukaj informacji tylko w Internecie. To są ogólne wskazówki, tak jak nasz artykuł. Skontaktuj się ze swoim Oddziałem ZUS, tylko tam otrzymasz pewne informacje!
Używamy cookies